Di vê hefteyê de, dilxwazên me daxuyaniya hestyarî ya li ser Gazzeyê ji hêla Toshiyuki Mimaki, Hevserokê Nihon Hidankyo (Konfederasyona Japonî ya Qurbanên Bombên Atomî û Hîdrojenî), ku Xelata Aştiyê ya Nobelê ya 2024-an wergirtibû, wekî tevgerek nimûne hilbijart.
Nihon Hidankyo rêxistineke nehikûmî ya Japonî ye ku ji aliyê qurbaniyên bombeya atomê yên sax ên Hîroşîma û Nagazakî ve hatiye damezrandin û mafên wan diparêze. Nihon Hidankyo ku di sala 1956-an de hate damezrandin, hem hukûmeta Japonî û hem jî hukûmetên cîhanî ji bo tasfiyekirina çekên navokî û piştgirîkirina qurbaniyên sax (hibakusha) lobî dike.
Komîteya Nobelê xelat da Nihon Hidankyo "ji ber têkoşîna wî ya ji bo paqijkirina cîhanê ji çekên nukleerî û ji ber şahidiya wî ya ku nîşan da ku çekên nukleerî careke din neyê bikar anîn." Hûn dikarin li ser lînka jêrîn xwe bigihînin ragihandina xelata komîtê: https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2024/press-release/ . Vê xelatê bandorên wêranker ên şer û çekên komkujî yên li ser mirovahiyê anî bîra me û careke din nîşan da ku têkoşîna ji bo aştî û bêçekkirinê çiqas girîng e.
Toshiyuki Mimaki di axaftina xwe ya piştî ragihandina xelatê de bal kişand ser krîza mirovî ya li Xezzeyê û ev tişt got:
"Li Xezayê, zarokên xwînxwar di destên dê û bavên xwe de têne girtin, mîna ya ku 80 sal berê li Japonyayê qewimî.", Toshiyuki Mimaki, Hevserokê Nihon Hidankyo.
Vê daxuyaniya bi hêz hem bal kişand ser bandorên hovane yên şeran li ser sivîlan û hem jî krîzên mirovî yên li seranserê cîhanê. Mimaki bal kişand ser wekheviya di navbera êşên ku li Hîroşîma û Nagazakî hatin jiyîn û wêraniya ku ji ber şerê berdewam li Xezayê pêk hat, Mimaki bi kûrahî bi êşên zarokên ku ji şer bandor bûne re dilgiran kir.
Weke Weqfa Wijdanê , em ji xetera mezin a ku çekên nukleerî ji mirovahiyê re çêdikin, bi fikar in. Rastiya ku di êrîşên Hîroşîma û Nagazakî de kesek malbat, hezkiriyên xwe û tevahiya jiyana xwe di çend saniyeyan de ji dest da trajediyek e ku divê di dîrokê de neyê dubare kirin. Ev çek xwedî wê hêzê ne ku ne tenê qadên şer, di heman demê de sivîlan û tevahiya bajaran jî di yek kêliyê de hilweşînin. Çekên nukleerî çekên apokalîptîk in ku dikarin şaristaniya me hilweşînin, di çend demjimêran de bi mîlyaran mirovan bikujin, û gerstêrka me bi sedsalan bê niştecîh bikin.
Wekî din, bomberdûmanên dijwar dikarin bi qasî çekên nukleer wêranker bin. Ev bomberdûmanên ku dikarin bajar û welatan ji ser rûyê erdê biqedînin, wek ku di Şerê Cîhanê yê Duyem û îro de li Xezeyê tê dîtin, bi zelalî nîşan dide ku şerên wêrankerî çiqas mezin dibin. Weke mirovahî divê em bi wijdanî li dijî encamên êrîş û şerên bi vî rengî derkevin û hebûna çekan bipirsin.
Peyama Nihon Hidankyo , wekî dengê mirovên ku di dîrokê de rastî êrîşên nukleerî hatine, tîne bîra me ku divê şer û çek careke din nebe sedema êş û azarên weha ji tu mirovî û civakê re. Ev têkoşîna ku ji sala 1956’an û vir ve didome, ji bo ji holê rakirina çekên nukleerî bûye yek ji bingehên bangawaziyên aştiyê yên cîhanê. Ev tevgera ku êşa Hibakusha ji cîhanê re radigihîne û ji bo ji holê rakirina çekên nukleerî ji aştiya cîhanî re xizmet dike, yek ji şahidên herî berbiçav ên wêrankirina ku şer ji tevahiya mirovahiyê re tîne ye.
Ji bo bêtir agahdarî li ser Nihon Hidankyo û peyama ku rêxistin dixwaze bide cîhanê, hûn dikarin gotara jêrîn bixwînin: Wîkîpediya . Her weha hûn dikarin biçin malpera wan a fermî da ku li ser çalakiyên Nihon Hidankyo bêtir fêr bibin. Malpera Nihon Hidankyo .
Ev têkoşîna bibiryar a Nihon Hidankyo ku zêdetirî 80 salan dom kir, veguherî peyama aştiyê ku hemû cîhanê îlham girt û bi Xelata Aştiyê ya Nobelê hat xelatkirin. Ev xelat îlhamek mezin dide rêxistinên nehikûmî yên mîna me yên ku piştgiriyê didin aştiya civakî û gerdûnî û ji hev têgihiştinê. Weke Weqfa Wijdan bi vê îlhamê em ê têkoşîna xwe ya li dijî şer, tundî û çekdarkirinê bi biryardarî bidomînin.
Comments