Anlatı Mühendisliği ve Editörlük Üzerine Derin Bir Yolculuk: Umut Şener Vicdan Vakfı’ndaydı

Vicdan Vakfı Kültür ve Sanat Komisyonu’nun Nisan ayı konuğu yazar ve editör Umut Şener idi. “Anlatı Mühendisliği / Editörlük” başlığıyla gerçekleşen etkinlikte, yazarlık ve editörlüğün düşünsel temellerinden pratik aşamalarına uzanan kapsamlı bir söyleşi yapıldı. Etkinlikte; metinle kurulan ilişkinin derinliği, editör-yazar dostluğu, edebiyatta sadelik ve samimiyetin gücü ile günümüz yayıncılık dünyasının gerçekleri tüm çıplaklığıyla konuşuldu.

Umut Şener’in hikâyesi, yazarlığın sınırlarını yalnızca estetikle değil, insan hakları ve toplumsal sorumlulukla da örüyor. Siyasal nedenlerle uzun yıllar cezaevinde kalan ve kanser tedavisi sonrası tahliye edilen Şener, bugün hem bir edebi emekçi hem de toplumsal belleği canlı tutan bir anlatıcı olarak üretmeye devam ediyor. Göçmen bir işçi kadının yaşamını anlattığı “Senem” (2022) ve 6 Şubat depremleri sonrası sahadan tuttuğu notlardan oluşan “Sana Dair” (2023) kitapları, onun bu çabasının iki önemli halkası.

Etkinlikte editörlüğü bir “anlatı mühendisliği” olarak tanımlayan Şener, yalnızca biçimsel denetim değil, eserin ruhuna katılan bir yol arkadaşlığına da işaret etti. Yazarlığın yalnızca bireysel bir eylem olmadığını, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluğa dönüştüğünü vurguladı. İlk kitaplarını yayınlatmak isteyen yazar adaylarına da samimi ve yol gösterici önerilerde bulundu: “Yazma körlüğü vardır, mutlaka ikinci bir göz gerekir. En iyi yazar bile yazdıklarını bir dostuna ya da editörüne okutmak zorundadır.”

Etkinliğin son bölümünde yapay zekânın editörlük mesleği üzerindeki etkisinden, metinlerdeki ahlaki sorumluluklara ve yazarlığın popülizmle imtihanına dek pek çok derin konuya temas edildi. Umut Şener’in söyleşide en çok altını çizdiği cümlelerden biri ise şu oldu:

“Okur, yazara zamanını emanet eder. Bu emanetin karşılığı da yazarda sorumluluk duygusudur.”

Etkinliğin tamamını izlemek isteyenler için söyleşi kaydı Vicdan Vakfı YouTube kanalında yayında: